TRYCHOLOGIA - nauka o włosach
Diagnozowanie i leczenie chorób owłosionej skóry głowy

Część badaczy uważa, iż problem jest związany z nadreaktywnością gruczołów łojowych oraz z niewłaściwym składem łoju wyprodukowanym przez nie. To właśnie przez nadmiar sebum dochodzi do podrażnień oraz nieprawidłowego złuszczania skóry. Łojotok stwarza idealne warunki dla rozwoju drożdżaków.

Łojotok dzielimy na wrodzony, związany z uwarunkowaniami genetycznymi oraz nabyty, wywołany przez niewłaściwą pielęgnację skóry głowy.

To wszystkie agresywne działania, które pozbawiają skóry bariery ochronnej, swoich naturalnych właściwości, jak na przykład częste mycie szamponami z wysoką zawartością agresywnie działających środków powierzchniowo czynnych. Dochodzi wtedy do tzw. błędnego koła łojotoku, ponieważ skóra w obronie przeciw wysuszeniu i pozbawieniu jej naturalnych tłuszczy wysyła sygnał gruczołom łojowym by przyspieszyły swoją pracę, ponieważ jest deficyt lipidów. Mimo znacznego zwiększenia ilości łoju przez pobudzenie gruczołów łojowych, co skutkuje pojawieniem się łojotoku, skóra nie zyskuje nawilżenia, jest sucha, pragnie wody. Nazywa się to pozornie przetłuszczona skóry głowy.

Nadprodukcja łoju występuje zazwyczaj w miejscach o zwiększonej ilości gruczołów łojowych jak owłosiona skóra głowy, tzw. strefa T na twarzy: czoło, nos również fałdy nosowo – policzkowe czy okolica mostka, międzyłopatkowa i za uszami.

Łojotok skóry głowy objawia się tłustymi, zlepionymi włosami już niedługo po umyciu. Podczas trichoskopii na skórze głowy widać zaczopowane ujścia mieszków włosowych, tzw. czopy rogowe, często puste ujścia mieszków włosowych. Wytwarzanie sebum zmienia się wraz z wiekiem: duże u noworodków z tendencją do zmniejszania, aż do okresu dojrzewania, gdzie gwałtownie wzrasta, po zakończeniu pokwitania znów spada. Stanowi podłoże do powstania łupieżu tłustego, z którego z kolei może rozwinąć się łojotokowe zapalenie skóry.

Łojotok ulega stopniowemu zmniejszeniu wraz postępowaniem łysienia, zwłaszcza podczas łysienia androgenowego, któremu może towarzyszyć czy przy łojotokowym zapaleniu skóry, które może być jego następstwem. Podczas łojotoku z nieprawidłowej pielęgnacji występują cechy suchej skóry, mogą występować zaczerwienienia i odczuwalny dyskomfort i swędzenie.

Łojotok w ostatnich latach stał się bardzo popularnym i dotkliwym schorzeniem. Główna przyczyna to geny i hormony, jednak w ostatnim czasie możemy uznać łojotok za chorobę cywilizacyjną. Jego podstawową przyczyną staje się stres w życiu codziennym, środowisko, w którym żyjemy, żywność, którą na co dzień spożywamy oraz niewłaściwa pielęgnacja.

Określenie rodzaju łojotoku w trakcie badania trychologicznego jest niezbędne do ustalenia przebiegu kuracji i wdrożenia wszelkich niezbędnych działań mających na celu przywrócenie naturalnych właściwości skóry oraz możliwości właściwego wzrostu włosa oraz zahamowanie rozwoju innych schorzeń o podłożu łojotokowym. Ważna jest wczesna interwencja, gdyż nieleczony łojotok prowadzi do łysienia.

Z trychologicznego punktu widzenia zawsze eliminujemy łojotok, niezależnie jakiego typu jest przez wprowadzenie wszelkich możliwych czynności od edukacji na temat właściwej pielęgnacji skóry głowy, unikania czynników sprzyjających przez dietę, wizytę u endokrynologa po wdrożenie domowej kuracji trychologicznej, która przynosi zazwyczaj ulgę już po pierwszym zastosowaniu preparatów. Usunięcie łojotoku spowodowanego osobniczymi predyspozycjami jest niemożliwe. Pacjent z tym problem ma praktycznie 24 godziny na dobę zaczopowane ujścia mieszków włosowych, nawet po umyciu skóry głowy zwykłym szamponem, co obserwuje się zawsze podczas trichoskopii. Taki stan uniemożliwia normalny wzrost włosa. Kuracja spowoduje odblokowanie ujść mieszków włosowych, dostarczenie tlenu i normalny odrost włosa nawet, zauważalne wydłużenie czasu kiedy włosy nie są przyklapnięte.

Ważne jest postawienie właściwej diagnozy – określenie z czym mamy do czynienia. Leczenie każdego schorzenia przebiega bowiem inaczej i dobór odpowiedniego pozwala osiągnąć możliwie najwyższy skutek.

Pacjent zauważa zdecydowaną poprawę, głównie w poczuciu świeżości, lekkości i komfortu, już po pierwszym zastosowaniu specjalistycznych preparatów. Po miesiącu zazwyczaj zauważa się 50 % poprawę, a 3 miesiącach sytuację uważa się za opanowaną na wiele lat. 

Peelingi, szampony, kremy, maski na bazie glinki, lotiony są głównymi środkami wykorzystywanymi do leczenia łojotoku skóry głowy. Peelingi bazować powinny na enzymach, alfa i beta – hydroksykwasach, kwasach salicylowych oraz ekstraktach roślinnych.

Szampony należy stosować naprzemiennie – zapobiega to przyzwyczajeniu się skóry do danego składnika czyszczącego, najlepiej zmieniać szampon co pół miesiąca (stosować 2 szampony naprzemiennie). Do wyregulowania flory bakteryjnej wykorzystywane są antyseptyczne i antybakteryjne właściwości wybranych ekstraktów roślinnych zawartych w lotionach, które nie obciążają skóry, a zapewniają długotrwałe poczucie odświeżenia przez przywrócenie odpowiednich warunków.

Skóra łojotokowa charakteryzuje się szybką reakcją na środki aktywne, niestety też szybko się do nich przyzwyczaja. Aby uniknąć wyhamowanej reakcji, środki należy stosować naprzemiennie. Należy pamiętać, że łojotok wywołany kwestiami osobniczymi musi być zawsze kontrolowany. Po skończonej kuracji zawsze powinny być stosowane specjalistyczne preparaty ale ze zmniejszoną częstotliwością, tak aby chociaż dwa razy w tygodniu całkowicie odblokować ujście mieszków włosowych, dając im tlen i przeciwdziałać utracie włosów.

Schemat stosowania preparatów trychologicznych jest zawsze ten sam:

• około 15 – 20 minut przed myciem należy zaaplikować lotion peelingujący, maskę seboregulującą czy serum na bazie olejów eterycznych.
• Następnie przejść do procesu mycia. Myć szamponem wtedy kiedy jest potrzeba, nawet codziennie, ale tylko takim przeznaczonym do skóry łojotokowej z dużą ilością olejków, ekstraktów roślinnych wysokiej jakości.
• Skórę głowy powinno się myć dwukrotnie, podczas drugiego mycia preparat pozostawić na około 2 – 3 minuty i obficie spłukać wodą.
• Po delikatnym osuszeniu skóry głowy i włosów należy zaaplikować lotion, który wykazuje działanie kompatybilne z produktami wcześniej używanymi. Przywraca właściwy płaszcz hydrolipidowy skóry, pH, reguluje pracę gruczołów łojowych, udrażnia mieszek włosowy dzięki czemu włosy na dłużej pozostają puszyste i świeże. To produkt bez spłukiwania.
• Ważne jest aby nigdy nie nakładać na skórę głowy masek, odżywek, ani żadnych produktów do stylizacji. Są to preparaty przeznaczone jedynie na włosy.

Styl życia i domowe środki zmniejszające objawy łojotoku:

• Regularnie myj skórę i dokładnie spłukuj szampon
• Unikaj szamponów z agresywnymi składnikami myjącymi
• Unikaj produktów zawierających alkohol
• Unikaj drapania. Drapanie może zwiększyć podrażnienie i ryzyko infekcji. Zastosuj preparat łagodzący, aby zminimalizować swędzenie.

Celem szybszego usunięcia łojotoku skóry głowy, regulacji pracy gruczołów łojowych, udrożnienia ujść mieszków włosowych, w efekcie zachowanie świeżych i zdrowych włosów na dłużej jest przeprowadzenie serii zabiegów w gabinecie trychologicznym. Poza leczniczym charakterem zabiegi są świetną formą aromaterapii dzięki wykorzystaniu preparatów o wysokiej zawartości olejków eterycznych zazwyczaj pozyskiwanych z upraw organicznych, więc najwyższej jakości z czym wiąże się wysoka skuteczność zabiegów trychologicznych. W trakcie zabiegów wykonywany jest zazwyczaj masaż relaksacyjny, który koi zakończenia nerwowe co w połączeniu z unoszącym się zapachem olejków wprawia w błogi relaks. Trwają zazwyczaj 30 – 60 minut. Można przeprowadzać je raz w tygodniu lub co dwa tygodnie, zazwyczaj w serii 6 – 10 zabiegów. Wskazane są zabiegi przypominające raz na 3 miesięce.

Można przeprowadzać je z myciem skóry głowy lub bez, z wykorzystaniem aparatury, jak np. technologia infuzji tlenowej, lub bez. Wszystkie formy są wysoce skuteczne. Podczas obrazowego badania skóry głowy oraz obejrzenia jej pod trichoskopem specjalista dobiera najlepszą, która z metod będzie najlepsza.

Połączenie profesjonalnych zabiegów gabinetowych wraz z intensywną kuracją domową jest gwarancją szybkiego uporania się z problemem i doprowadzenia do odrostu nowych włosów, które wypadły na skutek istniejącego łojotoku.